Growth mindset en stress-hormoon

Growth Mindset is een veelbesproken onderwerp in het onderwijs, en iets wat veel leraren proberen te ontwikkelen in hun leerlingen. Onderzoek van prof. dr. Carol Dweck en haar team heeft de groeimindset gekoppeld aan een breed scala aan positieve resultaten, zoals:

• het verbeteren van resultaten van leerlingen die vastlopen,
• het verbeteren van de veerkracht van leerlingen.

Nieuw onderzoek heeft nu aangetoond dat een groeimindset ook kan helpen om stress te verlichten.

Het verband tussen een groeimindset en stress

Leerlingen hebben een beetje stress nodig in hun leven, omdat het nuttig kan zijn bij het stimuleren van hun motivatie en cognitieve vaardigheden; het helpt hen bij het bereiken van hun doelen. Te veel stress heeft echter een negatief effect op het welbevinden van de leerling: het verstoort de balans van cortisol (het stresshormoon) in het lichaam en het onderdrukt het immuunsysteem.

In een recente studie werd gekeken naar de impact van de manier van denken van leerlingen op hun stressniveau. De onderzoeksgroep bestond uit leerlingen die voor het eerst naar de middelbare school gingen, omdat dit typisch een tijd is waarin leerlingen een daling in hun cijfers zien en als gevolg hiervan stress ervaren. De onderzoekers vroegen alle leerlingen om dagelijks vragenlijsten in te vullen en hun stresservaringen te onderzoeken. Ze verzamelden ook dagelijks speekselmonsters, waarmee ze de cortisolspiegels konden meten.

De onderzoekers ontdekten dat leerlingen met een groeimindset over het algemeen lagere niveaus van het stresshormoon hebben. Ze vonden ook dat cortisolspiegels van deze leerlingen lager zijn de dag nadat ze een intense stressor hebben ervaren. Men denkt dat deze resultaten optreden omdat leerlingen met een groeimindset veerkrachtiger zijn: ze zien tegenslagen als tijdelijk en als een kans om te leren. En dat leerlingen met een groeimindset eerder geneigd zijn om belangrijke kwesties met hun leraren, leeftijdsgenoten of ouders te bespreken, wat hen helpt strategieën beter te identificeren om deze kwesties op te lossen.

Hoe kunnen leraren een groeimindset stimuleren?

Het onderzoek laat zien hoe belangrijk het is om een groeimindset te hebben; het kan leerlingen beschermen tegen de schadelijke effecten van stress. Maar hoe kunnen leraren een groeimindset ontwikkelen bij hun leerlingen?

Hier zijn enkele suggesties:

• Subtiel
  Recent onderzoek heeft aangetoond dat subtiele strategieën veruit de meest effectieve manier zijn om leerlingen te leren een groeimindset te ontwikkelen. Onopvallende strategieën zorgen ervoor dat leerlingen niet merken dat hun leraar een interventie doet, waardoor leerlingen meer geneigd zijn om op een natuurlijke manier te handelen en hun gedrag en reacties niet te veranderen.
• Het ontwikkelen van veerkracht bij je leerlingen
  Je kunt de veerkracht van leerlingen ontwikkelen door ze strategieën te geven om beter te falen. Daardoor gaan ze anders over falen denken; als een kans om te leren. Ze kunnen dan bijvoorbeeld om feedback vragen, nadenken over wat ze hebben geleerd en bepalen wat ze de volgende keer anders zouden doen.
• Groeimindset-taal
  Om leerlingen te leren dat hun capaciteiten niet vaststaan en dat ze kunnen worden verbeterd door inspanning en doorzettingsvermogen, moeten leraren de juiste bewoordingen gebruiken een groeimindset in hun klas te ontwikkelen. Moedig leerlingen aan om te denken: "Ik geloof dat ik beter kan worden" en "Ik ben hier nog niet goed in ..." in plaats van "Ik kan het niet".

Nog wat tips

Een groeimindset stimuleer je door:

• inzet te bevestigen en te complimenteren
• niet het antwoord maar de strategie belangrijk te maken
• door hoge verwachtingen te hebben van leerlingen
• leerlingen te leren hoe ze uitdagingen aanpakken
• de sfeer in de klas dat fouten maken mag, benoem ze als positieve leermomenten
• leerlingen te leren over hoe het brein werkt

Een hele schoolbenadering

Groeimindsetstrategieën zijn effectiever als ze door de hele school gebruikt worden en in veel verschillende situaties. Door in alle lessen groeimindsetstrategieën aan bod te laten komen, kunnen leerlingen oefenen om ze te gebruiken in verschillende situaties (op school, bij het sporten, als ze een instrument leren bespelen,…) en om de positieve impact die deze strategieën hebben beter te begrijpen.

Door leerlingen te helpen een groeimindset te ontwikkelen, kunnen ze stress en druk beter beheersen.

Sommige stress in het leven is onvermijdelijk en leraren kunnen leerlingen hier niet tegen beschermen. Maar als leerlingen begrijpen dat hun capaciteiten kunnen groeien door inspanning en doorzettingsvermogen, hebben ze de beste kans om tegenslagen te overwinnen. Deze kennis kan helpen relativeren.